قطعات داخلی جایگزین قطعات خارجی
یکی از مهمترین عوامل استقلال و ثبات اقتصادی کشور تولید ناخالص ملی است.به همین جهت در این نوشتار سعی شده است اندکی در خصوص تولید قطعات یدکی کشور و لوازم جایگزینی آن به جای قطعات خارجی (گرچه در برخی قطعات جرقه اقتصادی با واردات است و این نوع قطعات از این بحث استثناء هستند)بحث شود در ابتدا برخی مفاهیم مورد استفاده در این یادداشت را تعریف می نمائیم.
تولید: هر عملی که در اقتصاد باعث ایجاد ارزش افزوده رو ی کالا گردد تولید نامیده می شود.به عبارت دیگر تبدیل ماده خام به ماده مطلوب که سبب افزایش ارزش ماده خام به ماده با ارزش می شود را تولید مینامند. تولید خدمات نیز بخشی ازتولید ناخالص ملی است که از بحث ماخارج است.
ارزش افزوده:ارزش تولیدات یک بنگاه به کسر ارزش نهاده های خریداری شده از دیگر بنگاه ها را ارزش افزوده می گویند.اساساً ارزش افزوده به حاصل جمع در آمد عوامل( یعنی دستمزد،سود،بهره و اجاره)در هر زمینه اقتصادی گفته می شود.
تولید ناخالص ملی:ارزش افزوده تولید شده توسط همه عوامل و بخش های مختلف اقتصادی یک ملت، برای دوره زمانی ( مثلاً یکسال) بیانگر تولید ناخالص ملی آن کشور (ملت) است. در واقع تولید ناخاص ملی، ارزش مجموع کالاهای تولیدی و خدمات نهایی که توسط یک نظام اقتصادی در سراسر دنیا و در یک سال معین تولید شده است را بیان می کند.
خط تولید به فرآیندی پیوسته گفته می شود که در کارخانجات به منظور تولید محصول نهایی از محصولات خام و مواد اولیه انجام می شود.این عملیات ها شامل فرآورده پالایش و مونتاژ نیز می باشد.
حال باید اشاره کرد برای موفقیت در تولید یک سری پس نیاز و پس نیاز وجود دارد که در این جا به طور خاص تولید لوازم یدکی را مدنظر می گیریم.مواد اولیه مرغوب،ماشین آلات و تجهیزات مدرن ،دانش فنی،نیروی متخصص انسانی،منابع مالی از پیش نیاز های تولید قطع است و البته مدیریت عرضه، بازار مصرف و رقابت تجاری و شرایط اجتماعی هم از پس نیازهای تولید است.در ذیل هریک را جداگانه مورد بررسی اجمالی قرار می دهیم.
مواد اولیه مرغوب در کشور،مواد خام و معدنی فراوانی وجود دارد و در اکثر مواقع نیاز به مواد خام وارداتی نداریم.اما جهت تبدیل این مواد خام به مواد اولیه تولید فرآیندی طی می شود.متأسفانه در کشور در همه ی موارد امکانات فرآوری مواد خام به مواد اولیه وجود ندارد.
گفتنی است فرآوری مواد خام به مواد اولیه یک صنعت پرسود و ارز آور برای کشورها است.
که سرمایه گذاری در این و بالا بودن سطح توانایی کشور در این بخش قطعاً به زودی سرمایه و سود کلانی به کشور باز می گردد.
عوامل افزایش هزین تولید و در نهایت دشوار شدن مسیرتولید و رقابت محصول است.
فرض کنید هرینه ای که کشور وارد کننده موادخام و تولیدکننده مواد اولیه جهت واردات می پردازد و حمل و نقل مواد اولیه در واردات به کشور و همینطور هزینه گمرک و دیگر هزینه های ثابت وجود نداشته باشد تا چه حد مواد اولیه ارزان تر برای شرکت تمام می شود. و این تا چه میزان در کاهش نرخ نهایی تولید مؤثر است. نتیجه میشود یکیاز مهمترین عوامل مؤثر بر تولید ناخالص ملی بالابودن توانایی فرآوردی مواد اولیه مرغوبق است.
ماشین آلات و تجهیزات مدرن: کشور در زمینه ماشین آلات و تجهیزات….. وضعیت نامطلوبی ندارد.
در بساری از موارد توانایی ساخت همچین ماشین هایی در کشور وجود دارد. در مواردی هم که این توانایی فعلاً در کشور وجود ندارد.واردات این ماشین ها دوچند به دلیل مسائل سیاسی دشوار است ولیکن نهایتاً شدنی است پس در این زمینه مشکل حادی وجود ندارد.با توجه به اینکه ماشین آلات جزء موارد مصرفی نمی باشد و سالها مورد استفاده قرار می گیرد لذا افزایش هزینه آن به دلیل دشواری در تولید داخلی یا هزینه های واردات خیلی تأثیر گزافی بر هزینه نهایی تولید نمی گذارد.نتیجه می شود کشور باید به سمت تجهیز صنعت به ماشین آلات و تجهیزات مدرن پیش برود.
دانش فنی و تجربه به رشد علمی اکیداًٌ صعودی کشور در سالهای اخیر کشور دانش فنی لازم تولید قطعه را دارد.
جوانان کشور با ورود به این عرصه می توانند در سطح جهانی پیش بروند.البته تجربه کشور در این امر تجربه کشورهای صنعتی نیست و لیکن برای کسب تجربه هرچه زودتروارد گود شویم سریع تر مجرب خواهیم شد.
نیروی انسانی متخصص: جمعیت کشور ما یکجکعیت جوان و پویا می باشد.ازطرفی سطح علمی کشور در مقایسه با سالهای گذشته بسیاری از کشورهای جهان فراتر و غیر قابل مقایسه می باشد.
لذا کشور مشکل فقدان نیروی انسانی متخصص را ندارد.حال اگردر بخش مهم به دلیل کمبود تجربه و یا عدم دسترسی به سطوح علمی بالا هیچ ایرادی ندارد که کشور در تولید قطعه از متخصصین خارجی تا رشد متخصصین کشور استفاده نمایند.
منابع مالی: مشکلترین و صعب العبور ترین نقطه مسیر تولید کشور منابع مالی است.
رضا عظیمی مدیر کل دفتر تحقیقات و سیاست های پولی و بازرگانی وزارت امور اقتصادی و دارایی چندی قبل اظهار داشت:۷۰% بنگاه های تولید مشکل مالی دارند. از طرفی طیب نیا وزیر امور اقتصادی و دارایی نیز بیان داشت : منابع مالی بزرگترین مشکل حوزه کسب و کارتولید است.دلایل متعددی از عوامل بروز این مشکل عدیده درکشورمی باشد.
یکی از عوامل بانک محور بودن تأمین مالی تولید است. واقعیت این است که اقتصاد ما برای تأمین مالی تولید، بانک محوراست.درحالی که دنیا این طور نیست و ابزارهای متعددی برای تأمین مالی بنگاه هادر نظر گرفته شده است. وقتی اقتصاد و تولید در یک کشور برای تأمین تا این حد به سیستم بانکی متکی میشود.به خصوص وقتی تورم بالاست فشار مضاعف بر منابع بانکی وارد می شودوقتی تورم بالاتر ازنرخ سود باشد تسهیلات ،مرزی برای میزان دریافت تسهیلات برای خود قائل نخواهد بود.
در چنین شرایطی یعنی وقتینرخ سود کمتر از تورم باشد قاعدتاً تقاضا برای تسهیلات برعرضه پیشی می گیرد.در نظامی که نرخ تورم بالاتر از نرخ سود باشد فشار به منابع بانکی وارد می شود.در این نظام واگذاری تسهیلات از سوی بانک ها به فرض اینکه این منابع را هم دراختیار داشته باشند، به معنای از دست دادن منابع است مشکل ما در تأمین منابع تولید نباید نرخ باشد.وقتی سعی میکنیم نرخ ها را کنترل کنیم مازاد تقاضا و کمبود عرضه اتفاق می افتد.
یکی از راهکارها در این خصوص این است که متقاضیان و سیاست گذاران به جای توجه به نرخ توجه خود را به کیفیت دسترسی به منابع متمرکز کنند.
مدیریت عرضه:پس ازتولید شناخت بازار مدیریت کردن عرضه به نحوی که بازار نه کمبود داشته باشد نه اشباع شود.
بسیار نقش مهمی در موفقیت تولید دارد.
بازار مصرف:شناخت نیازهای بازار مصرف توسط تولیدکننده و عرضه تقاضای بازار مهمترین عامل تولید است.
رقابت تجاری:
رقابت تجاری: فراهم آوردن شرایط رقابت با دیگر تولیدکنندگان و پیروزی در مقابل آنها نیاز به یک برنامه ریزی کلان و همشمندانه دارد.
شرایط اجتماعی: در به وجود آمدن اعتماد جامعه به محصولات تولیدی در زمینه تولید ملی و فرهنگ سازی ارجحیت تولید داخلی به محصولات خارجی از جمله مواردی است که هم تولیدکننده و هم دولت ها باید هماهنگ و منسجم در تحقق آن تلاش کنند.
بیش از شرحیات فوق باید توجه داشت که بازار تولید لوازم یدکی می توان بسیار سود آور و موفقیت آمیر باشد. با توجه به پایین بودن نرخ پول ملی در برابر ارزهای جهانی می توان با توسعه این صنعت حتی قطعات شرکت های خودرو سازی بزرگ دنیا را نیز فراهم کرد.حتی شاید ایرادی هم نداشته باشد که ما به جای تولید داخلی خودرو آن را وارد کنیم ولی در ازای آن قطعات شرکت های خودروسازی معتبر بین المللی را تولید نمائیم و اگر هم بشود در هر دو این موارد پیشروی نموده که قطعاً بهتر خواهد بود.
البته گفتن این نکته شایذ ضروری باشد که گاهی تولید برخی قطعات در کشور صرفه اقتصادی نداشته باشد حال به هر دلیلی که ایرادی ندارد معدود مواردی هم قطعات را وارد نمائیم. اما می بایست در همه زمینه ها توانایی تولید داشته باشیم حتی اگر برخی را تولید نکنیم.
