رسانه صنف لوازم یدکی خودرو و ماشین آلات

آدرس کوتاه :

http://yadakiresaneh.ir/?p=2478

برنامه ها و استراتژی های معدن کشور در برنامه توسعه ششم

نحوه دقیق تامین مالی شرکتهای اکتشافی در ایران و نظام بازار برای فعالیتهای اکتشافی تعریف نشده است

با وجودی که کشور ایران از لحاظ میزان و تنوع ذخایر معدنی یکی از غنی‌ترین کشورهای دنیا است و به نسبت جمعیت دارای سهم افزون‌تری از منابع خدادادی است، اما عدم وجود چشم‌انداز و برنامه‌ریزی مدون در امر اکتشاف، استخراج و فرآوری معادن باعث شده است تا آنگونه که باید از این منابع طبیعی به خوبی بهره نگیریم.

اما در سال‌های اخیر توجه خوبی به این بخش شده است بطوری که در سال ۱۳۸۸ میزان استحصال از معادن کشور در حدود ۲۴۰ میلیون تن بوده است.

بر اساس استاندارد جهانی سالانه باید یک درصد از ذخایر معدنی استخراج شود که با توجه به میزان ذخایر کشور می توانیم سالانه ۵۷۰ میلیون تن استخراج داشته باشد.

بخش معدن و به‌خصوص بخش اکتشاف آن از بخش‌های ریسک پذیر است و در برنامه پنجم دولت مکلف شده است اکتشاف معادن را به‌عنوان وظیفه‌ای حاکمیتی انجام دهد، چون بخش خصوصی بیشتر تمایل دارد در بخش بهره‌برداری و فرآوری معادن فعالیت کند تا در بخش اکتشاف و مطالعاتی.

یکی از ویژگی های بارز ذخایر معدنی ایران نسبت به سایر کشور های معدنی دنیا وفور ذخایر سطحی در ایران است. این ویژگی سبب شده سرمایه گذار هزینه کمتری را برای حفر چال های اکتشافی بپردازد و در کمترین زمان به سطح ذخیره مورد نظر خود دست یابد. این تیپ ذخایر هم چنین در هنگام بهره برداری چون عمق زیادی ندارند هزینه استخراج کمتری را به خود اختصاص می دهند بنابراین سرمایه گذاران در بخش معدن ایران با توجه به این ویژگی ها در کنار نیروی کار ارزان و دانش آموختگان آشنا به علم روز مهندسی معدن می توانند ماده معدنی را با قیمت تمام شدده کمتری استخراج کرده و آن را در بازارهای جهانی به قیمت بالاتری به فروش برسانند

سهم سرمایه گذاری بخش خصوصی

تعداد معادن در حال بهره برداری در سال ۹۲  با ۱۲۹ مورد افزایش  یعنی ۲٫۴ درصد، نسبت به سال ۹۱، به ۵۴۴۵ مورد رسیده است. نکته قابل توجه در این میان، نسبت معادن در اختیار بخش خصوصی و عمومی است؛  بنا به آنچه آمارگیری مرکز امار نشان می دهد تنها حدود ۳٫۱ درصد معادن کشور در اختیار بخش «عمومی» است و بقیه در اختیار بخش (خصوصی) است.

با این وجود اما نسبت سرمایه گذاری های انجام گرفته در حوزه معادن توسط بخش عمومی و دولتی با تعداد معادن در اختیار این دو بخش همخوانی ندارد؛

به عبارت دیگر با وجود اینکه تنها ۳ درصد معادن در حال بهره برداری در اختیار بخش عمومی است، اما بالغ بر ۳۰ درصد سرمایه گذاری ها توسط همین بخش انجام شده است و بخش خصوصی که بیشتر از ۹۶ درصد معادن کشور را در اختیار دارد، سهمی ۶۵ درصدی در سرمایه گذاری ها داشته است.

بررسی های انجام شده توسط مرکز آمار همچنان حاکی است؛ مواد معدنی تولید شده در سال ۹۲ به ۳۵۵ هزار و ۸۴۸ تن و ارزش کل این میزان تولید به ۱۲۶ هزار و ۷۳۸ میلیارد ریال رسیده است. به این ترتیب هم ارزش و هم مقدار مواد تولید شده نسبت به سال ۹۱ افزایش داشته است.

آمار سرمایه گذاری صورت گرفته در بخش اکتشاف مواد معدنی ایران نشان میدهد که کل بخش خصوصی موجود در ایران حتی در اندازه شرکتهای کوچک مقیاس جهان نیز نتوانسته در این بخش سرمایه گذاری کند. در بخش استفاده از سرمایه گذاری خارجی (حضور شرکتهای بزرگ و کوچک) نیز ایران با توجه به نبود سرمایه گذاری به موقع دولت در امر زیرساختارهای اطلاعاتی، تاکنون از توفیق چندانی برخوردار نبوده است. در داخل کشور نیز شرکتهای بزرگ اکتشافی به معنی واقعی و در مقیاسهای جهانی هیچگاه تشکیل نشده اند و اکثر سرمایه گذاری های صورت گرفته توسط شرکتهای بهره برداری انجام شده است. با این مقیاسها میتوان نکات زیر را در ارتباط با اکتشاف مواد معدنی در ایران بیان کرد: مقیاس سرمایه گذاری و توجه دولت به مقوله تهیه اطلاعات پایه در ایران هیچ تناسبی با کشورهای معدن خیز در جهان ندارد؛ در ایران برخلاف کشورهای برتر معدن خیز، شرکتهای بزرگ و کوچک اکتشافی نه حضور دارند و نه در داخل تشکیل شده اند که در اولین فرصت باید سیاستگذاری مناسب برای ایجاد شرکتهای اکتشافی داخلی با قابلیتهای جهانی صورت گیرد و زمینه حضور شرکتهای بین المللی اکتشافی فراهم شود؛ نحوه دقیق تامین مالی شرکتهای اکتشافی در ایران و نظام بازار برای فعالیتهای اکتشافی تعریف نشده است؛ فعالیت دولت در مراحل مختلف اکتشافی و نوع حمایت دولت در مراحل مختلف، به طور دقیق تعریف نشده و با توجه به این موضوع در صورت وجود حمایتهای ناچیز نیز سرمایه گذاری در اکتشاف به اهداف مورد نظر نرسیده است.

 

 

آرشیو ماهنامه یدکی‌رسانه

گروه رسانه‌ای چکاد