کویل چیست
یکی از قطعات مربوط به موتور خودرو است که کار جرقه برای احتراق (سوختن) بنزین را انجام میدهد.
موتور های احتراق داخلی که امروزه در تمامی خودرو های تولید داخل از آنها استفاده میشود در چهار مرحله زیر را برای ایجاد نیرو عمل میکنند. این ۴ مرحله عبارت است از:
- مکش
- انقباض یا تراکم
- توان، انفجار یا انبساط
- تخلیه
در مرحله انبساط گاز درون سیلندر توسط پیستون منبسط شده و با جرقه شمع منفجر میشود و پیستون را به سمت پایین پرتاب میکند. حال این سوال پیش میاید که یک باتری ۱۲ ولتی، با برق مستقیم ماشین چگونه، اختلاف پتانسیلی بین ۷۰۰۰ تا ۲۵۰۰۰ ولت را برای جرقه زدن شمع تولید میکند؟
گفتیم که خودرو های احتراق داخلی برای ایجاد جرقه و تولید نیرو درون سیلندر به اختلاف پتانسیلی در حدود ۷۰۰۰ ولت (در شرایط عادی) تا ۲۵۰۰۰ ولت (در شرایطی که شمع ها کثیف هستند یا شرایط نامناسب سوخت) نیاز دارند. این ولتاژ بالا البته به تنهایی خطرناک نیست، چرا که برای برق گرفتکی تنها ولتاژ موثر نیست.
اختلاف پتانسیل دوسر باتری خودرو های معمولی چیزی حدود ۱۲ ولت میباشد که میتواند با توجه به نحو استفاده و طول عمر باتری کمتر هم بشود. این اختلاف پتانسیل نمیتواند باعث ایجاد جرقه در شمع ها باشد، پس مهندسان قطعه ایی بنام کویل را طراحی کرده و ساخته اند. کویل انواع مختلف دارد و در مصارفی غیر از خودرو سازی مورد استفاده قرار میگیرد.
ساخت و اجزای کویل
سنگ بنای کویل ها یک چیز است. اصول کار کویل بر اساس القای جریان الکتریکی بین سیم پیچ های درون آن است. سیم پیچ، قطعه سیمی است که بدور محوری با فواصل یکسان و بدونه اتصال حلقه ها با یکدیگر، پیچیده (حلقه) میشود. اساس کار کویل دو سیم پیچ و مغزی درون است. این دو سیم پیچ که بدور یک مغزی مرکزی پیچیده شده است. سیم پیچ ثانویه، دور بسیار بالایی دارد و حول این سیم پیچ، سیم پیچ اولیه با دور کم نصب میشود. جریان از دو سر باتری وارد سیم پیچ اولیه شده و باعث القای مغناطیسی در سیم پیچ ثانویه میشود. سیم پیچ ثانویه ولتاژ را چندین هزار برابر میکند. پس از تولید این ولتاژ قطعه ای به نام دلکو آنرا منظم و مهار می کند، تا هر شمع را در موقع درست جرقه بزند. درون اکثر دلکو ها قطعه پلاتینی وظیفه کنترل ولتاژ خروجی از کویل را عهده دار است. در کل کویل های مصرفی توسط شرکت های خودرو سازی به سه نوع کلی تقسیم میشوند.
نوع اول که پیشتر در خودروهای کاربراتوری استفاده میشد که یک استوانه فلزی با ساختار خوده کویل بوده است و یک دلکو وظیفه مرتب سازی جرقه ها را دارا بوده. البته در بعضی خودروهای ساخت شرکت GM کویل و دلکو به صورت یکپارچه وظیفه دار بخش جرقه زنی خودرو بودند.
نوع دوم شامل کویل های مصرفی پراید و بیشتر خانواده پژو میباشد که یک کویل مجزا مانند حالت قبل، اختلاف پتانسیل مصرفی شمع هارا تامین میکند. (در ماشین های انژکتوریی) ایراد این سیستم این است که خرابی کویل در خودرو صدمات جدی به موتور خودرو وارد میکند. حتی برخی از مکانیک و برق کارهای خودرو از تعمیر ماشین هایی که خرابی دلکو دارند خودداری میکنند.
نوع سوم مربوط به خانواده پژو ۲۰۶ و ۲۰۷ و خودروی رنو لوگان (تندر ۹۰ یا L90) میباشد. در این خودرو ها، هر سیلندر و شمع دارای کویل و دلکوی مجزا میباشدند. با این طراحی، در صورت خرابی هر بخش، فقط همان بخش تعویض میگردد و دیگر نیاز به تعویض کل قطعات نیست.
تعمیر کویل
در خودرو های کاربراتوری، یکی از راه تست وایر، شمع ، و سیستم جرقه زنی اتصال سر وایر یه بدنه خودرو با استفاده از یک شمع یا پیج گوشتی است هر چند این کار باعث ایجاد شوک یا خرابی در سیستم برقی میشود، ولی برای پیدا کردن سریع خرابی لازم است اجرا گردد. در خودروهای انژکتوری به منظور جلوگیری از آسیب ECU بهتر از انجام این کار خودراری کرد به جای آن از چراغ مخصوص این کار استفاده نمود. برای تست استاندارد کویل، میتوان از اهم متر استفاده کرد که بطور کلی ایراد سر هر سیم پیچ نمایان شود.
در آخر خرید قطعه تقلبی میزبانی از خطر است، پس هرچند قطعه اصل سخت پیدا میشود و گران است، اصل بخریم.
نشریه تخصصی یدکی رسانه