این روزها و همزمان با افزایش نرخ ارز بانکی از یک سو و گرانی لجامگسیخته ارز در بازار از سوی دیگر، آنچه بیش از هر امر دیگری تولید و تولیدکننده را نگران کرده، نزدیک شدن فاصله قیمتی ارز دولتی و آزاد است.
موضوعی که گفته میشود با هدف تکنرخی کردن ارز در حال وقوع است. در اقتصادی که مبنای محاسبات همه امور، نرخ ارز باشد، طبیعی است که با هر نوسان، شاهد تغییر قیمتها باشیم. از آنجا که حدود۷۰ درصد قیمت تمام شده یک خورو به واسطه قیمت مواد اولیه تعیین میشود، هرگونه افزایش نرخ ارز تاثیر بسزایی در قیمت تمامشده محصولات دارد. حتی به گفته فعالان صنعت قطعه، نوسانات موجود در نرخ ارز حتی بر نقدینگی ریالی نیز تاثیرگذار است و به اعتقاد آنها اگر دولت خواستار این است که محصول نهایی با قیمت کمتری بهدست مصرفکننده برسد، باید تمهیداتی بیندیشد که از جمله این اقدامات، جلوگیری از هرگونه نوسان قیمت ارز است.
افزایش ۲ برابری قیمت مواد اولیه
عضو هیاتمدیره انجمن قطعهسازان با اشاره به تاثیر بالای نرخ ارز در تغییر قیمت خودروها و به دنبال آن صنعت قطعه گفت: قیمت تمام مواد اولیه قطعات خودرو وابسته به نقدینگی و وجوه نقد در دست خودروسازان است. این در حالی است که بخشی از مشکلات ارزی باعث شده قیمت مواد اولیه خودرو تا ۲برابر افزایش یابد که این موضوع در قیمت تمامشده خودرو نیز تاثیرگذار بوده است. ابوالقاسم آروند با بیان اینکه هماکنون معضل اصلی این حوزه همانند سایر حوزهها کمبود نقدینگی است، افزود: اختصاص ارز مبادلهای نمیتواند تاثیری در رفع این معضل داشته باشد. رییس انجمن قطعهسازان خودرو در خراسان رضوی یادآور شد: افزایش نرخ ارز روی کمبود نقدینگی ریالی نیز تاثیرگذار خواهد بود، ضمن آنکه این امر در خرید مواد اولیه و دیگر ابزار مرتبط با تولید نیز موثر است و در صورت تامین نشدن نقدینگی، ضربه بزرگی به روند تولید وارد خواهد شد.
کاهش قدرت رقابت با افزایش قیمت
محسن رزمخواه، مشاور انجمن قطعهسازان نیز با اشاره به تاثیرات افزایش نرخ دلار بر صنایع وابسته به صنعت خودرو نیز گفت: بیشک افزایش قیمت ارز تاثیر زیادی بر مواد اولیه و قیمت محصولات و به دنبال آن قطعات خودرو دارد زیرا بین ۴۰ تا ۷۵ درصد قیمت تمام شده قطعات خودرو را مواد اولیه تشکیل میدهد. وی با بیان اینکه اگر دولت خواستار این است که قطعات خودرو و در نهایت محصول نهایی با قیمت کمتری بهدست مصرفکنندگان برسد، باید تمهیدات لازم در این زمینه را پیشبینی کند، تصریح کرد: باید تمهیداتی اندیشیده شود که منجر به افزایش قیمت مواد اولیه نشود تا قطعه ارزانتر در اختیار خودروساز قرار گیرد. مشاور انجمن قطعهسازان اظهار کرد: هر اندازه قیمت قطعات داخلی افزایش کمتری داشته باشد، قابل رقابت با قطعات خارجی خواهد بود. البته بدون شک قیمت قطعات داخلی زمانی افزایش مییابد که نرخ ارز افزایش پیدا کند که در این شرایط، شاهد افزایش قیمت مواد اولیه نیز خواهیم بود. رزمخواه ادامه داد: هراندازه قیمتها بالاتر رود، رقابتپذیری برای تولیدکنندگان قطعه با نمونههای مشابه مشکلتر خواهد شد. در این زمینه باید وزارتخانههای تخصصی بر روند تولید نظارت داشته باشند تا تولیدکننده داخلی به دلیل عوامل دیگری مانند افزایش نرخ ارز، رقابتناپذیر نشود. به گفته مشاور انجمن قطعهسازان، در مواقعی قیمتهای تولیدکنندگان رقابتناپذیر میشود که در این شرایط باید نسبت به اصلاح سیستمهای خود اقدام کنند اما در مواقعی نیز به دلیل عوامل بیرونی، امکان رقابت وجود ندارد که در این صورت باید با تولیدکنندگان همکاری لازم انجام شود تا قیمت تولیدات آنها قدرت رقابت داشته باشد.
افزایش نرخ ارز غیرقابل تحمل است
اظهارات فعالان این حوزه درباره نرخ ارز و تاثیر آن بر کاهش قدرت رقابت در حالی مطرح میشود که دبیر انجمن قطعهسازان چندی پیش نوسان نرخ ارز را بزرگترین چالشی دانست که خودروسازان و قطعهسازان با آن دست به گریبان هستند. وی معتقد است که افزایش نرخ ارز در صنعت خودرو غیرقابل تحمل است. ساسان قربانی با اشاره به تاثیرات نوسانات قیمت ارز بر قیمت تمام شده قطعات خودرو اظهار کرد: به دلیل محدودیتهای بینالمللی و مشکل گشایش اعتبار، بیشتر خریدهای قطعهسازان از طریق صرافیها انجام میشود و آنها باید با پرداخت هزینهای زیاد، مواد اولیه مورد نیاز خود را تامین کنند. وی ادامه داد: اگر افزایش نرخ ارز به روند خود ادامه دهد، عرصه بیش از پیش بر خودروسازان و قطعهسازان تنگ خواهد شد، چراکه افزایش نرخ ارز، کل هزینههای حملونقل و گمرکی را افزایش میدهد زیرا این ۲با ارز سر و کار دارند و هرچه هزینه آنها بیشتر شود، فشار بر خودروساز و قطعهساز افزایش خواهد یافت. به گفته وی، اگر افزایش نرخ ارز را در کنار سایر مشکلاتی که امروز گریبان تولید را گرفته، بگذاریم، باید بگوییم صنعت خودرو یا باید تعطیل شود یا به سختی به کار خود ادامه دهد. به گفته فعالان این حوزه نبود تناسب میان نرخ ارز و نرخ تورم باعث فرار سرمایه از این صنعت شده، به طوری که درحالحاضر شاهد هستیم که به راحتی واردات قطعات از مجاری قانونی و قاچاق انجام میشود زیرا تعرفه واردات قطعات پایین بوده و جلوی واردات گرفته نمیشود. این موضوع در کنار موارد مطرح شده نشان از این دارد که صنعت خودرو و صنایع وابسته نیز همانند سایر صنایع نیازمند ثبات نرخ ارز یا تکنرخی بودن آن است.
منبع: صمت