در شرایطی که با تشکیل کمپین نخریدن خودرو از اواسط سال‌جاری بازار خودرو دچار رکودی عمیق شد، همچنین با توجه به کاهش تولید و تعطیلی برخی واحدهای سازنده قطعات خودرو انتظار می‌رفت وضعیت نگران کننده‌تر شود
اما با رونمایی از بسته جدید و اعطای وام ۲۵ میلیون تومانی ناگهان ورق برگشت و با پیش‌فروش ۱۱۰ هزار دستگاه در کمتر از یک هفته امیدهای تازه‌ای نه تنها در صنعت خودرو بلکه در اقتصاد کشور برای خروج از رکود به وجود آمد. باید به این نکته توجه داشت، به رونقی که به صورت موقتی پیش آمده نباید چندان دل بست. بر این اساس لازم است ضمن آسیب‌شناسی عواملی که باعث رکود شده بود، سعی شود تا از فرصت به وجود آمده به منظور فعال و بروزکردن صنعت خودرو نهایت استفاده را برد اما چرا بازار دچار رکود شد؟ جدا از مسائلی نظیر تحریم‌ها، ۲ عامل نبود تغییر در ظاهر خودرو و کیفیت پایین از اصلی‌ترین عوامل رکود در بازار خودرو بوده است که باید با توجه به فرصت پیش آمده این ۲مشکل را برطرف کرد. همانطور که می‌دانیم یکی از علت‌های بالا بودن فروش خودرو در جهان به‌ویژه در کشورهای توسعه‌یافته که بیشتر مردم خودروی شخصی دارند، ارائه مدل‌های جدید به بازار است. در غیر این صورت اگر حتی در آلمان هم شرکتی مانند بنز اقدام به ارائه یک مدل خودرو با یک شکل و شرایط مشابه در بازار برای یک دهه کند، می‌توان مطمئن بود که در مدت کوتاهی بازار خود را از دست خواهد داد. از این‌رو شرکت‌های خودروساز به‌طور معمول هر سال تغییرات جزئی و هر ۵ سال یکبار تغییرات کلی را در هر مدل از خودروهای خود انجام می‌دهند اما وضعیت در ایران به گونه‌ای دیگر است. خودروهایی نظیر پراید و پژو که از اوایل دهه ۷۰میلادی وارد صنعت خودرو کشور شده‌اند، هنوز هم به همان شکل تولید می‌شوند، در حالی‌که انتظار می‌رفت با توجه به وضعیت تولید خودرو در جهان، این خودروها به‌تدریج تغییر کرده و با شرایط روز به تولید برسند. اگر چه در این زمینه اقداماتی نظیر تولید سمند و تیبا هم انجام شد اما این اقدامات به‌تنهایی کافی نبود. شاید چنین پنداشته شود با توجه به فرهنگ مردم و وضعیت اقتصادی موجود نباید به دنبال تغییرات دائمی یا ۵ساله بود اما نباید این انتظار را هم داشت که خودرویی بعد از بیست و چند سال بدون کوچکترین تغییری تولید شده و مورد استقبال خریداران قرار گیرد. اکنون دهه ۷۰میلادی گذشته است؛ دهه‌ای که درصد بالایی از مردم وسیله نقلیه شخصی نداشتند و حاضر بودند با هر شرایطی اقدام به خرید خودرو کنند. امروز بیشتر خانواده‌ها خودروی شخصی دارند و اگر بخواهند نسبت به تغییر آن اقدام کنند، باید به اندازه کافی مجاب به این‌کار شوند. به عبارت دیگر مصرف‌کننده‌ای که یک پراید مدل دهه ۸۰ دارد، دلیلی نمی‌بیند آن را با پراید مدل دهه ۹۰ که هیچ تغییری نسبت به مدل چند سال قبل نکرده تعویض یا جایگزین کند. ضمن آنکه در حال‌حاضر کیفیت مدل‌های جدید به دلیل استفاده از قطعات چینی کاهش یافته است. اکنون با توجه به ثبت‌نام ۱۱۰ هزار نفر در مدت کمتر از یک هفته و متوسط قیمت خرید هر دستگاه خودرو به قیمت ۲۵ میلیون تومان بدون درنظر گرفتن سود مربوط به اقساط، می‌توان دریافت که دستکم نقدینگی مورد نیاز صنایع خودرو نه تنها برای کوتاه‌مدت بلکه تا چند ماه دیگر تامین شده و در واقع یک فرصت استثنایی در اختیار خودروسازان قرار گرفته است. از سویی دیگر برداشتن تحریم‌ها مانعی را که چند سالی است برسر راه همکاری شرکت‌های خارجی و بروزرسانی محصولات قرار گرفته، رفع خواهد کرد. اکنون این پرسش مطرح می‌شود که آیا خودروسازان ایرانی از این فرصت استفاده و نسبت به ارتقای کیفیت تولیدات خود اقدام می‌کنند.
علی علوی – کارشناس اقتصادی
منبع: صمت
