قطار برجام به ایستگاه اجرا رسید. این قطار که محموله لغو تحریمهای ظالمانه اقتصادی علیه ایران را با خود یدک میکشد، با حرکت در ریل ۲ خطه تجارت جهانی؛ صنعت، اقتصاد، فرهنگ و صدها هنر و توانایی دیگر ایرانیان را با جهانیان به اشتراک میگذارد و در این میان خودرو در واگن نخست صنایع نشسته تا یکهتاز تعامل جهانی باشد.
در نامگذاری صنعتی میتوان برای سال ۹۴ عنوان «انتظار خودرو» را انتخاب کرد؛ سالی که پس از تصویب برجام علاوه بر ایجاد انتظار و خیال در مردم برای خرید خودروهای متنوع، ارزانقیمت و با کیفیت خارجی، خودروسازان داخلی و خارجی را وارد مرحله جدی و جدیدی از گفتمانهای مشترک برای همکاری کرد و به انتظار تولیدکنندگان ایرانی رنگوبوی برد در دیپلماسی اقتصادی و صنعتی بخشید.
اجرایی شدن برجام و تاثیر آن بر صنعت خودرو کشور از چند وجه قابل بررسی است. نخستین ارمغان این توافق، مذاکره و عقد قرارداد با خودروسازان صاحبنام و برتر جهانی است که مردم ایران به تماشای خودروهای آنها در سریالها و مستندهای تلویزیونی، مجلههای متنوع ماشین یا پایگاههای اینترنتی داخلی و بینالمللی چشم دوختهاند و آرزوی خرید این خودروها با قیمتی مناسب را در سر پروراندهاند. برخی از این خودروسازها به ایران میآیند و قرار است سفره رنگینی برای خودروسازان و مردم کشور پهن کنند اما امید میرود با اتخاذ تصمیماتی دوراندیشانه، باکیفیتترین و بهترین محصولات سهم ایرانیان از این خوان صنعتی باشد نه آنکه خارجیها بیایند، نمک ما را بخورند و هرگاه نفعشان به خطر افتاد، نمکدان بشکنند و جوانههای تازه روییده در صنعت خودرو را با خودخواهی برچینند. و اما وجه دوم؛ «قدرت خرید مشتریان ایرانی کاهش یافته و خودرو در اولویت خرید قرار ندارد» این جمله را بارها و بارها شنیدهایم و آن را میپذیریم اما به راستی راهکار چیست؟ خودرو در ایران از نظر قیمت در ۵ کلاس قرار میگیرد که کلاس نخست تا ۲۵ میلیون تومان، بازه قیمتی است که قشر متوسط و رو به پایین جامعه تنها توانایی خرید این خودروها را دارند؛ خودروهایی کمتنوع که متاسفانه با آنکه برچسب کیفیت پایین برآنها زده شده، مردم براساس درآمد خود ناگزیر به خرید آنها هستند. در نخستین روزهای به ثمر نشستن توافق هستهای اخبار مختلفی درباره تولید خودروهای با کیفیت و ارزانقیمت خارجی نظیر «کوئید» تولید شرکت «رنو» منتشر میشد که امید میرود خودروهایی از این دست با قیمت مناسب وارد بازار شده و عرصهای فراخ برای رقابت در بازار خودرو بهوجود آورد. اگر داخلیسازها تمایل به حفظ بازار داشته باشند و برداشته شدن محدودیتها، خودرویی مشتریپسند تولید کنند، بیشک ایرانیانی که سالهاست به شعار حمایت از تولید داخل لبیک گفتهاند، باز هم خودروسازان داخلی را پیروز میدان نبرد با خارجیها خواهند کرد. از نگاهی دیگر، ۳ سال پیش ۲ یارِغار خودروسازان داخلی از غار دوستی بیرون آمدند و یاران خود را در غار تحریم تنها گذاشتند. این تنهایی اگرچه آموختههای قطعهسازان را بالا برد و توان داخلیسازی آنها را افزایش داد اما به ناگزیر واردات قطعههای نامرغوب به کشور و استفاده آن در خودرو، اعتماد به کیفیت خودروهای داخلی را نشانه رفت و بیفروغی ستارههای کیفیت در آسمان خودروسازی را به همراه داشت اما اینک با شرط داخلیسازی ۳۰ درصدی، افزایش توان واحدهای قطعهسازی و انتقال دانش فنی در عقد قرارداد خارجیها، خودروسازان داخلی فاصله چندین دههای با برخی همتایان اروپایی خودرو را یکشبه میپیمایند، به گونهای که در جشنوارههای جهانی برای خودروهای ایرانی فرش قرمز پهن خواهند کرد.
صنعت ایران در انتظار روزهای طلایی پسابرجام به سر میبرد و در ماههای گذشته کارشناسان و صاحبنظران بارها و بارها به تحلیل این روزها نشستهاند؛ روزهایی پُرابهام و پُرسوال که اگر پاسخ درستی برای این پرسشها پیدا نشود، در خیال فتح قله، گم میشویم.
منبع: صمت