چندی پیش و همزمان با برگزاری نهمین همایش بینالمللی موتورهای درونسوز و نفت، «استوارت استیل» مدیر توسعه تجاری و هماهنگکننده فنی شرکت اگزوز و کاتالیزور اروپا، تنظیم و نگهداری مرتب و کامل خودرو را کمهزینهترین و آسانترین راه برای کاهش آلودگی هوای ناشی از خودرو اعلام کرد.
همچنین یک مقام ارشد در شرکت انگلیسی تولیدکننده قطعات یدکی نیز عنوان کرده بود، خودرویی که ۲ تا ۳ سال از کارکرد آن میگذرد، ۳ تا ۴ برابر یک خودرو جدید هوا را آلوده میکند، بنابراین هرچه از عمر یک خودرو میگذرد، نگهداری و تنظیم مرتب و به موقع خودرو از اهمیت بیشتری برخوردار شده و تاثیر بسزایی در کاهش آلودگی هوا، بهویژه در شهرهای پرجمعیت و بزرگ دارد. این در حالی است که ۲/۵درصد انتشار گازهای گلخانهای در ایران، ناشی از وسایل نقلیه است.
معاینه فنی با همکاری پلیس
احمدرضا رعنایی، نایبرییس انجمن تخصصی صنایع همگن نیرو محرکه و قطعهسازی کشور در پاسخ به اینکه مجرای رسیدگی به سرویس و خدمات خودروها کیست، گفت: مجری این اقدام در تمام دنیا سازمانی است که معاینه فنی را به لحاظ کنترل خودروهای درونسوز از نظر میزان آلایندگی و نیز فرسودگی آنها برای جلوگیری از تصادفات انجام میدهد. اما برای اجرا شدن این دست از قوانین و مقررات، همکاری و همیاری پلیس و نیروی انتظامی نیاز است تا از قدرت خود استفاده کرده و به هیچ عنوان اجازه ندهد خودرویی بدون معاینه فنی در سطح شهر، تردد داشته باشد.
بهمن ضیامقدم، دبیر انجمن تولیدکنندگان موتورسیکلت نیز گفت: در حالی آلایندگی زیستمحیطی موتورسیکلت چند برابر خودرو اعلام میشود که به عوامل موثر دیگر در این زمینه توجهی نمیشود.
او ادامه داد: این در حالی است که وقتی محصولی از کارخانه خارج میشود، دارای استاندارد لازم است اما به دلیل اعمال نشدن نظارت بر آن و جدی نگرفتن معاینه فنی برای خودرو و موتورسیکلت شاهد آلودگی هوا هستیم.
خلأ نظارتی
دبیر انجمن تولیدکنندگان موتورسیکلت ادامه داد: جای خالی «سازمان نظارتی» برای نظارت بر اماکنی که معاینه فنی را انجام میدهند و برگه را صادر میکنند، مسئله بعدی است. بهوفور در سطح جامعه دیده میشود که صادرکنندگان برگههای معاینه فنی، بدون بازدید از خودرو و تنها با گرفتن هزینهای، اقدام به صادر کردن برگه معاینه فنی میکنند در حالی که از خودرو ذکر شده هیچگونه بازدیدی نشده است.
سرعتگیر تخلفات
رعنایی، نایبرییس انجمن تخصصی صنایع همگن نیرو محرکه و قطعهسازی کشور نیز در ادامه برای جلوگیری از این اتفاق افزود: اگر در درجه نخست برای سازمان صادرکننده معاینه فنی، ضوابطی تدوین و تعریف شود که انحرافات آن به حداقل برسد و معیارهای بازرسی نیز استانداردسازی شود، این روند میتواند بسیار راهگشا باشد.
وی تصریح کرد: لازمه اجرایی شدن طرحها و مفید واقع شدن این مسئله همکاری «نیروی انتظامی» و «پلیس راهور» است تا اجازه ندهند خودروها بدون معاینه فنی تردد کند، حتی اگر صاحب خودرو ادعای سالم بودن ماشین خود را داشته باشد.
رعنایی گفت: تجربه نشان میدهد هرگاه نیروی انتظامی برای اجرای قانونی اراده کرده، توانسته آن را به سرانجام برساند که نمونه آن بستن کمربند ایمنی است که امروز دیگر از حالت اجبار خارج و در این زمینه فرهنگسازی شده است.
وی ادامه داد: از آنجا که کشورهای صنعتی و توسعه یافته خود را با این قوانین وفق دادهاند موفق شدهاند تا آلودگیهای زیستمحیطی خود را کاهش دهند.
این فعال صنعت خودرو و قطعهسازی به تجربه خود در یکی از سفرهایش اشاره کرد و گفت: حدود ۵ ماه پیش بازدیدی از نمایشگاه ایمو (EMO) ایتالیا داشتیم که در میانه راه پلیس اتوبوس را متوقف و با وسیلهای، عاج لاستیک خودرو را اندازهگیری کرد که در این بازدید به بسیاری از خودروهایی که عاج لاستیک استانداردی نداشتند و یا عاج لاستیکشان ضعیف شده بود اجازه حرکت داده نشده و ۳ تا ۴برابر قیمت لاستیک نیز جریمه شدند.
وی اضافه کرد: ضمن اینکه لاستیک فرسوده علاوه بر خطر جانی برای افراد، آلایندگی بالایی دارد و ذراتی که از لاستیک جدا میشوند به مقدار زیادی باعث آلودگی محیطزیست خواهند شد.
رعنایی اظهار کرد: این روند نشان میدهد که کشورهای پیشرفته تا چه اندازه برای استانداردسازی و سلامت محیطزیست خود هزینه و پلیس نیز به دقت موضوع را پیگیری میکند.
ضیامقدم دبیر انجمن تولیدکنندگان موتورسیکلت نیز در همین رابطه اظهار کرد: تمام اصرار انجمن تولیدکنندگان موتورسیکلت وجود نظارت بعد از تولید است بدین معنا که در چرخه مصرف هر ۶ماه یا یکسال، نظارت سختگیرانهای برای وسایل نقلیه در نظر گرفته شود، اما متاسفانه هیچ نظارتی روی این موضوع نیست. بهطور مثال خودرو عمومی در خیابان وجود دارد که زمان کاتالیست آن گذشته اما اجباری برای تعویض آن وجود ندارد.
وی تاکید کرد: بنابراین تمام تاکید بر این است که نظارت بعد از تولید و در هنگام مصرف باید از سوی سازمانهای ذیربط نظیر شهرداری و پلیس راهنمایی و رانندگی اعمال شود.
از عزم و باور ملی تا بینش فرهنگی
احمدرضا رعنایی، نایبرییس انجمن تخصصی صنایع همگن نیرو محرکه و قطعهسازی کشور در ادامه برای کنترل تخلفات در صدور برگههای معاینه فنی نیز گفت: وقتی در تهران خودرویی معاینه میشود، تصویر آن روی کارت میآید اما در دیگر شهرها این اتفاق نمیافتد که ضروری است این شیوه همگانی شود و قانونگذار نیز باید برای جلوگیری از این دست خیانتها که سلامت جامعه را به خطر میاندازد بازرسی و نظارتهای مستمری داشته باشد.
وی افزود: مسئله سوم این است که سازمان ملی استاندارد، قوانین استانداردی را برای تنظیم و معاینات فنی خودروها تدوین کند که کارآمد باشد و در حوزه اجتماعی نیز دولت باید تسهیلاتی در نظر بگیرد تا مردم با قیمت مناسب نسبت به تعویض خودروهای فرسوده اقدام کنند.
بهمن ضیامقدم، دبیر انجمن تولیدکنندگان موتورسیکلت نیز پیشنهاد کرد: عزم و باور ملی نیاز دارد تا بینش فرهنگی این امر شکل بگیرد. وقتی فرهنگسازی در این زمینه انجام شود، لزومی به اجبار نیست و افراد داوطلبانه این کار را انجام میدهند.