خودرو ارزان نمی‌شود، مگر آنکه خودروسازان از هزینه‌های سربار خود بکاهند و در این میان استفاده از نیروهای انسانی ارزان که در شهرهایی با هزینه پایین زندگی می‌کنند، به‌عنوان یک راهکار روی میز چاره‌اندیشی‌ها برای این صنعت قرار دارد.
یکی از جاذبه‌های پایتخت و کلانشهرهای کشور، دستمزدهای به نسبت بالایی است که کارفرمایان پرداخت می‌کنند، به گونه‌ای که گاهی حقوق دریافتی در تهران برای یک شغل مشخص نسبت به شهری دیگر تا ۲ برابر است. این موضوع باعث می‌شود نیروهای انسانی به سمت کلانشهرها هجوم بیاورند و در این شرایط صنعتگران نیز در شهرهایی نظیر تهران متمرکز می‌شوند. تاثیر حقوق و دستمزد بر قیمت خودرو واقعیتی انکارناپذیر است و به باور کارشناسان خودروسازان با ساخت کارخانه در شهرهای ارزان‌قیمت، دستمزدهای کمتری پرداخت می‌کنند. این مسئله به صورت مستقیم تا اندازه‌ای از هزینه‌های سرباری که به تولید خودرو تحمیل می‌شود، کاسته و قیمت را کاهش می‌دهد.
سرمایه‌گذاری مستقیم خودروسازان خارجی
فربد زاوه، از کارشناسانی است که به این راهکار باور دارد و در این‌باره گفت: اگر خودروسازان کشور تصمیم به تولید خودرو ارزان در ایران دارند، باید از سایت‌های خود در دیگر شهرها برای این منظور استفاده کنند. براساس اعلام مرکز آمار برای نمونه هنگامی‌که سرانه هزینه کارگر در تهران ۲ برابر در شهر ساوه است، با این حساب چگونه می‌توان به تولید خودرویی ارزان در تهران امیدوار بود. وی با بیان اینکه در کشور، شهرهایی وجود دارد که هزینه‌های زندگی در آن پایین است و خودروسازان به‌راحتی می‌توانند از نیروی انسانی این شهرها استفاده کنند، اظهار کرد: از آنجایی که پرداخت حقوق و دستمزد بر قیمت خودرو اثر می‌گذارد، کاهش آن نیز قیمت این محصول را پایین می‌آورد. علاوه بر آن در این شهرها گاهی به‌شدت معضل بیکاری وجود دارد که با این رویکرد این مشکل نیز برطرف خواهد شد که این روش در تمام دنیا مرسوم است. این کارشناس صنعت خودرو اضافه کرد: شرکت‌های خارجی نیز ترجیح می‌دهند از نیروهای ارزان‌قیمت‌تری استفاده کنند، مگر آنکه برای حفظ قدرت سیاسی، تمایل به ماندن در تهران داشته باشند. زاوه در ادامه به راهکاری دیگر برای تولید خودرو ارزان در کشور اشاره کرد و گفت: سرمایه‌گذاری مستقیم خودروسازان خارجی نیز قیمت خودرو را کاهش می‌دهد. در کشور هند این اتفاق افتاده و خودروسازانی نظیر داتسون، رنو و فیات خودروهای ارزان‌قیمت تولید می‌کنند. با ساخت خودروهای ارزان‌قیمت خارجی در کشور، فعالیت خودروسازان داخلی که محصولاتی متناسب با توان خرید مردم تولید می‌کنند نیز رقابتی می‌شود. در ایران با توجه به شرایط اقتصادی، توان مردم برای خرید خودروهای زیر ۲۰ تا ۲۵میلیون تومان، بیشتر است و این بخش بازار در اختیار خودروسازان داخلی قرار دارد در حالی‌که بسیاری از خودروسازان دنیا در این رده قیمتی خودرو ندارند. بر همین اساس لازم است تعریفی از خودرو ارزان ارائه شود. به گفته زاوه، تعریف خودرو ارزان به تعریف از حمل‌ونقل بازمی‌گردد. ایران کشوری است که حمل‌ونقل قوی ندارد و از طرفی هم ضعیف نیست. برای مثال اگرچه در این زمینه با کشورهایی نظیر آلمان، فرانسه و… در یک رده قرار نمی‌گیریم اما مانند امریکا هم ضعیف نیستیم. در امریکا حمل‌ونقل توسعه نیافته و مردم بیشتر از هواپیما یا خودرو شخصی استفاده می‌کنند اما در اروپا وضعیت دیگرگونه است و مردم با استفاده از سیستم‌های حمل‌ونقل خوب، برای تردد بیشتر از آن استفاده می‌کنند، البته در اروپا هم به دلایلی فراوانی خودرو نسبت به انسان بالاست. وی در این‌باره ادامه داد: متوسط فروش ۸۵درصد خودروها در ایران به محصولاتی اختصاص دارد که زیر ۱۰هزار دلار قیمت دارند و خودروسازان دنیا در این رده قیمتی خودرویی تولید نمی‌کنند. برای افزایش آن ۲ روش وجود دارد که یا باید قیمت کاهش یا قدرت خرید مردم افزایش یابد.
همکاری مشترک با قطعه‌سازان جهانی
علاوه بر حقوق و دستمزد، قیمت قطعات بیشترین تاثیر را بر قیمت خودرو دارد و به باور یک کارشناس گمرک در ایران به دلیل قیمت بالای قطعات، تولید خودرو برای خودروساز گران تمام می‌شود، بنابراین ارزان‌قیمت‌ترین خودرو در همکاری‌های مشترک نیز حداقل ۴۵میلیون تومان خواهد بود. آنوش رحام اظهار کرد: قیمت یک خودرو در ایران در مقایسه با مشابه آن در بازارهای جهانی بیشتر است زیرا بیشتر قطعات وارداتی بوده و سهم داخلی‌سازی نیز اندک است. کلاس قیمت‌گذاری در ایران تا حدودی اشتباه نرخ‌گذاری شده زیرا در جهان قیمت پایه خودرو را ۱۰هزار دلار درنظر می‌گیرند. وی با بیان اینکه در تولید مشترک خودروسازان داخلی با شرکت‌های خارجی مبنای قیمت باید به‌گونه‌ای تعریف شود تا قابلیت رقابت در بازار را داشته باشد زیرا توان و قدرت خرید مردم بسیار با اهمیت است، گفت: تنها راه تولید خودرو با قیمت مناسب همکاری مشترک با قطعه‌سازان معتبر جهانی است. رحام اضافه کرد: اگر یک خودرو به‌طور کامل کره‌ای را به قطعات تشکیل‌دهنده آن تجزیه کنیم، تمام اجزای آن از نشان(برند)های معتبر اروپایی و امریکایی تشکیل شده است. البته این نشان(برند)های معتبر قطعه‌سازی در قالب تولید مشترک با قطعه‌سازان کره‌ای همکاری داشته و بعد از مدتی ماهیت کره‌ای به‌خود گرفته‌اند. در ایران تاکنون قطعه‌سازان معتبر وارد کشور نشده‌اند و تا زمانی‌که این اتفاق نیفتد، نمی‌توان شاهد تولید خودرو ارزان در کشور بود زیرا انتقال دانش فنی نیز مغفول می‌ماند.
منبع: صمت
