ایران بهشت خودروسازان خارجی است که دروازه ورود به آن بدون نیازسنجی و تسهیل شرایط خرید هرگز گشوده نخواهد شد.
از نخستین روزهایی که زمزمه‌های لغو تحریم‌های اقتصادی و به دنبال آن حضور خودروسازان خارجی در کشور شنیده شد، مصرف‌کنندگان ایرانی رویای خرید خودروهای ارزان‌قیمت و با کیفیت نشان(برند)های خارجی را در سر پروراندند؛ رویایی که به اذعان تحلیلگران میسر است اما زمان‌بر خواهد بود.
علاوه بر کیفیت و قیمت، خریداران خودرو در کشور دغدغه‌های دیگری دارند که گاهی به دلیل بی‌توجهی به آنها، ترجیح می‌دهند دست از خرید بکشند و در انتظار روزهای خوش آینده بمانند که بر همین اساس در این گزارش سعی داریم بخشی از خواسته‌های مردم را به گوش خودروسازان برسانیم. (سه گفت‌وگو این گزارش به صورت حضوری در نمایشگاه بین‌المللی خودرو اصفهان و نمایشگاه خودرو تهران و همچنین یک گفت‌وگو تلفنی انجام شده است. )
تلاش برای تامین قطعات
حمید عابدی که از گفتن شغلش خودداری می‌کند، معتقد است خیابان‌های کشور از خودرو اشباع شده بنابراین مردم تا نیاز نداشته باشند، تمایلی به خرید ندارند. از سویی دیگر خدمات پس از فروش در کشور بسیار ضعیف است و اگر قطعه‌ای مشکل پیدا کند، خرید قطعه اصلی تا اندازه‌ای غیرممکن خواهد بود. عابدی چند ماهی است به دلیل ترس از نبود خدمات مناسب، دست از خرید خودرو کشیده است و از خودروسازان داخلی انتظار دارد پس از عقد قرارداد با خودروسازان خارجی، مشکل کمبود قطعه یا قطعات تقلبی را بر طرف کنند. همچنین بخش خدمات پس از فروش باید به طرف خارجی سپرده شود زیرا این شرکت‌ها امتحان خود در این بخش را به خوبی پس داده و نسبت به نیاز مشتریان تعهد دارند. او می‌گوید: در حال‌حاضر برای خرید قطعات برخی خودروهای قدیمی هنوز هم با مشکل مواجه هستیم و اگر مردم از خدمات پس از فروش اطمینان نداشته باشند، تولید مشترک با خودروسازهای خارجی راه به جایی نمی‌برد.
این هموطن اصفهانی که بیشتر از ظاهر به کیفیت و قیمت یک خودرو اهمیت می‌دهد، قیمت خودروهایی که قرار است در همکاری با پژو به تولید برسد را به شرط ثابت ماندن تا زمان تحویل، مناسب می‌داند.
جای خالی آپشن‌های جدید پر شود
عصمت حبیبی، یک مادر خانه‌دار است که نزدیک به ۳۰ سال تجربه رانندگی و خرید ۵ مدل خودرو داخلی را دارد. او نیز از وضعیت خدمات پس از فروش در کشور گلایه کرده و جای آپشن‌های جدید در خودروهای داخلی را خالی می‌داند. این بانوی راننده می‌گوید: بنده از خودروسازان داخلی انتظار دارم آپشن‌های محصولات خود را بالا برده و خدمات پس از فروش بهتری ارائه دهند.
کیفیت خودروها هم بسیار مهم است. از این مسائل که بگذریم قیمت خودرو نیز باید ثابت مانده یا کاهش یابد. حبیبی براساس تجربه‌اش از رانندگی با برخی محصولات پژو، قرارداد این شرکت با ایران‌خودرو را اینگونه ارزیابی می‌کند: قرارداد ایران‌خودرو با این شرکت به نفع مصرف‌کنندگان است. اگر خودروسازان خارجی حاضر به سرمایه‌گذاری در ایران شوند بهتر خواهد بود زیرا در کشور شغل‌های مختلفی ایجاد می‌شود.
توجه به خواسته مردم در مذاکره‌ها
نبود رقابت بین خودروسازان داخلی و اجبار مردم به خرید محصولات آنها به دلیل تنوع پایین خودروها در بازار داخل، بزرگترین چالشی است که مهدی هوشمند به آن اشاره می‌کند. هوشمند از روی علاقه بازار خودرو را دنبال کرده و به اطرافیانش برای خرید مشاوره می‌دهد. به باور او اگر در بازار خودرو رقابت ایجاد شود، قیمت هم پایین می‌آید. مردم عادت کرده‌اند که دولت چاره‌اندیشی کند و در این بین تلاش خودروسازان برای جذب مشتریان ناچیز است.
این شهروند تهرانی اظهار می‌کند: دولت و خودروسازان نباید پیش از عقد قرارداد به مردم وعده بدهند زیرا در مردم انتظار به وجود می‌آورد. اگر بازار تعیین‌کننده قیمت باشد، مردم با آن کنار می‌آیند. خودروسازان خارجی برای جذب مشتری از تمام روش‌ها استفاده می‌کنند و در این زمینه با یکدیگر رقابت دارند. از او درباره انتظاری که از خودروسازان داخلی در عقد قرارداد با سرمایه‌گذاران خارجی دارد، می‌پرسیم که اینگونه پاسخ می‌دهد: در این مذاکره‌ها و قراردادها خواسته و انتظار مردم باید در اولویت باشد و انتظارسازی پیش از تولید اشتباه است. برخی تعریف‌ها در ایران به هم خورده است. خودروسازان خارجی پیش از عرضه یک محصول، بازارسنجی کرده و سلیقه و قدرت خرید مردم را درنظر گرفته و آپشن‌ها را براساس آن تعیین می‌کنند. متاسفانه این مسئله در ایران مغفول مانده و مواردی نظیر قدرت خرید و استانداردهای جاده‌ای به هیچ‌وجه موردنظر قرار نمی‌گیرد. مشتریان ایرانی پس از عرضه یک محصول به بازار در ارتباط با آن اظهارنظر می‌کنند.
رقابت، حلقه گمشده بازار خودرو
اگرچه در حال‌حاضر خودروهای داخلی بیشترین سهم را در بازار ایران دارند اما ترجیح برخی از مشتریان داخلی، خرید محصولات خارجی است. هادی نیک‌پور به عنوان یک وکیل، ترجیح می‌دهد از خودروهای خارجی استفاده کند و در صورت تولید این خودروها در کشور، به‌طور حتم به سمت نشان(برند)های معتبر گرایش دارد.
به اعتقاد نیک‌پور، جای محصولات خوب شرکت‌های اروپایی، آسیایی و حتی امریکایی در بازار ایران خالی است زیرا در یک بازار عادی، باید تمام نشان(برند)ها حضور داشته باشند. او درباره عقد قرارداد با خودروسازان خارجی می‌گوید: شرکت ایران‌خودرو با پژو قراردادی منعقد کرده و اگر این ۲ شرکت محصولات مشترک تولید کنند، از این خودروها استفاده خواهم کرد اما خودروسازان در مذاکره به شرکت‌های خارجی باید سلیقه مشتریان ایرانی را درنظر بگیرند تا مردم حق انتخاب بیشتری داشته باشند زیرا تنوع محصول در کشور بسیار اندک است.
منبع: صمت
