گشایش سوئیفت دست کاسبان تحریم را بست

تحریم سوئیفت ایران در ۴ سال گذشته جولانگاه دیگری برای کاسبان تحریم بود تا با نفوذ واسطه‌ای خود در این کارزار یکه‌تازی کنند و قیمت کالاهایی نظیر خودرو را به نفع خود بالا و بالاتر ببرند اما اینک با برقراری سوئیفت عمر جولان سودجویان به‌سر آمده

و احتمال می‌رود با اتصال بانک‌های ایرانی به شبکه سوئیفت هزینه‌های تولید کاهش یابد و قیمت خودرو پایین بیاید. در دوران تحریم که بانک‌ها هم از ترکش آن بی‌نصیب نبودند، برخی صرافی‌ها برای تسهیل ارتباط خودروسازان و قطعه‌سازان با شرکت‌های خارجی برای واردات و صادرات خودرو یا قطعات و همچنین خرید مواد اولیه وارد عرصه شدند و به گفته فعالان این صنعت از آب گل‌آلود، ماهی صید کردند؛ صیادانی که برای پر کردن جیب جامعه اقلیت خود، چشم به خالی کردن جیب اکثریت مردم ایران دوختند و با دریافت حق‌الزحمه‌های بالا، بازار سیاه را سیاه‌تر کردند. حال که تحریم‌ها برداشته و ایران به سوئیفت (جامعه جهانی ارتباطات مالی بین بانکی) وصل شده، تولیدکنندگان و واردکنندگان خودرو علاوه بر کاهش هزینه‌های خود با اطمینان‌خاطر سرمایه‌گذاری می‌کنند زیرا سرمایه‌شان دیگر در کمین سودجویان نیست و به‌راحتی می‌توانند به دایره ارتباطات جهانی خود وسعت بخشند.
کاهش هزینه‌های تولید
در همین حال استاد دانشکده اقتصاد دانشگاه علامه طباطبایی به برخی زوایای تاریک و روشن تحریم سوئیفت اشاره کرد و توضیح داد: هرگونه خرید و فروش، انتقال وجه و… باید توسط سوئیفت (جامعه جهانی ارتباطات مالی بین بانکی) انجام شود که متاسفانه در دوران تحریم این ارتباط قطع شد و برای بانک‌ها تعامل مالی بین‌المللی وجود نداشت. حال در شرایط فعلی و اتصال به سوئیفت، جریان جدیدی برای بانک‌ها ایجاد می‌شود و تجارت خارجی که مجرای اصلی آن از طریق ارتباط بانک‌های کشور با این مرکز است، انجام می‌شود. امرالله امینی نقش صرافی‌ها را در زمان تحریم سوئیفت پررنگ توصیف کرد و گفت: در دوران تحریم به دلیل محدود شدن بانک‌ها، صرافی‌ها وارد عرصه شدند و با دریافت حدود ۳۰ درصد بهره تعاملات مالی بین‌المللی را برعهده گرفتند. درصد کارمزد و بهره بانک‌ها بسیار ناچیز و کم است، به‌گونه‌ای که نمی‌توان آن را با بهره دریافتی از سوی صرافی‌ها مقایسه کرد. وی اضافه کرد: با باز شدن سوئیفت، علاوه بر کاهش هزینه‌ها، حقوق مصرف‌کنندگان نیز رعایت می‌شود زیرا زمان تحریم واردکننده در تعامل با صرافی‌ها ناگزیر به پرداخت نقدی مبالغ بود اما در شرایط فعلی بانک‌ها با توجه به ضمانت‌هایی که در دست دارند، خدماتی ارائه می‌دهند. به باور این استاد دانشگاه، بیشتر بانک‌های کشور با سوئیفت در ارتباط هستند و اکنون می‌توانند بدون واسطه به صورت مستقیم تعامل با این مرکز را از سربگیرند که این مسئله در تسهیل‌بخشی به واردات و صادرات و همچنین کاهش قیمت‌تمام شده یک محصول حتی خودرو تاثیر مستقیم خواهد داشت. امینی با بیان اینکه گشایش سوئیفت امنیت‌خاطر برای صنعتگران و تاجران را به همراه دارد، ادامه داد: در تعامل با صرافی‌ها احتمال از دست دادن تمام مبلغ پرداختی وجود داشت، در حالی‌که با ورود بانک‌ها این مشکل از میان برداشته می‌شود. در شرایط فعلی که محدودیت‌های مالی بین‌المللی وجود ندارد، هزینه‌های واردات خودرو نیز کاهش می‌یابد. در صنعت خودرو واردات به کشور در زمینه‌های مختلفی نظیر خودرو کامل، قطعات منفصل و مواد اولیه انجام می‌شود که اکنون با ارتباطی که دوباره بین بانک‌های کشور و سوئیفت برقرار شده، نیاز خودروسازان در بخش واردات با دسترسی راحت‌تر برطرف خواهد شد که این موضوع علاوه بر کاهش هزینه‌های تمام شده به صنعتگران این حوزه اطمینان‌خاطر می‌دهد که سرمایه‌شان از بین نمی‌رود. وی تصریح کرد: اگرچه با گشایش سوئیفت و کاهش هزینه‌های بانکی انتظار پایین آمدن قیمت تمام شده خودرو وجود دارد اما از آنجایی که عناصر مختلفی قیمت خودرو را تعیین می‌کند، با باز شدن سوئیفت نمی‌توان انتظار داشت قیمت خودرو به سرعت کاهش یابد.
دست دلالان کوتاه می‌شود
کاهش قیمت خودرو به دلیل پایین آمدن هزینه تمام شده تولید امری است که مردم به دلیل گشایش سوئیفت، انتظارش را می‌کشند. موضوعی که یک کارشناس اقتصادی نیز به آن اشاره و اظهار کرد: قطع سوئیفت و ارتباط بانک‌های کشور با این مرکز به همان اندازه که قیمت تمام شده کالا و خدمات را افزایش داده، این انتظار را به وجود می‌آورد که هزینه‌ها به همان میزان کاهش پیدا کند و خودروسازان نیز قیمت محصولات خود را پایین بیاورند زیرا پایین آوردن قیمت فضای رقابتی را برای خودروسازان کشور در عرصه داخلی و خارجی رقابتی‌تر می‌کند. بهنام ملکی اضافه کرد: برقرای سوئیفت و تعامل بانک‌های کشور با این مرکز به طور طبیعی هزینه‌های قطع تعامل‌های بانکی که هزینه‌های مبادله پول برای خرید کالا و خدمات را افزایش می‌داد، کمتر می‌کند. در شرایط فعلی خودروسازانی که در دوران تحریم یکی از دلایل گران شدن قیمت خودروهای داخلی را وابسته به بستن سوئیفت می‌دانستند اکنون باید اعلام کنند که چند درصد از گرانی به این موضوع اختصاص داشته و به همان میزان قیمت خودرو را پایین بیاورند. وی در ادامه به نقش برقراری سوئیفت بر قیمت خودروهای وارداتی اشاره کرد و گفت: باز شدن سوئیفت به همان اندازه که بر کاهش هزینه‌های تمام شده خودروهای داخلی اثر می‌گذارد، به همان نسبت روی قیمت واردات خودرو نیز نقش دارد. اگرچه کشورهای خارجی برای فروش محصولات مصرفی خود تسهیلاتی درنظر می‌گیرند تا هزینه‌ها را پوشش دهند و بازار خود را از دست ندهند، به‌گونه‌ای که در دوران تحریم نیز به این موضوع توجه داشتند اما به نظر می‌رسد این گشایش روی قیمت خودروهای وارداتی نیز اثر می‌گذارد. به باور ملکی در دوران تحریم، دلال‌های داخلی و خارجی و همچنین انتقال‌دهندگان بازار را در دست گرفتند که اکنون دست آنها کوتاه می‌شود و بانک‌هایی که وظیفه نقل‌و انتقال پول در عرصه بین‌المللی را دارند، از وضعیت بهتری برخوردار خواهند شد و نقش دلال‌های غیررسمی بی‌رنگ می‌شود. این کارشناس اقتصادی که همچون دیگر صاحب‌نظران به امنیت‌خاطر خودروسازان برای سرمایه‌گذاری با گشایش سوئیفت اعتقاد دارد، توضیح داد: رفع تحریم‌ها و برداشته شدن بسیاری از محدودیت‌های تجارت جهانی نظیر سوئیفت و اعتبار اسنادی، به بازار نقل و انتقال پول امنیت و ثبات بیشتری می‌بخشد. در زمان تحریم یکی از قطعه‌سازان نقل می‌کرد برای واردات مواد اولیه از فرانسه مبلغ هنگفتی را به یک واسطه پرداخت می‌کند اما آن دلال متواری می‌شود. در این شرایط امکان یافتن آن واسطه برای قطعه‌ساز وجود نداشته و بخشی از سرمایه خود را از دست می‌دهد. وی تصریح کرد: بستن سوئیفت علاوه بر بالا بردن هزینه‌ها، ناامنی ایجاد می‌کرد. اکنون که شبکه‌های رسمی بانک‌ها وارد عرصه می‌شوند، جلوی بخشی از سوءاستفاده‌ها، فساد، کلاهبردای و حتی رانت گرفته خواهد شد و به‌گونه‌ای فضایی شفاف به وجود می‌آید. اگرچه با رفع تحریم‌ها بخشی از گشایش‌ها ایجاد شده اما رفع بخش دیگری از مشکلات نیاز به عزمی داخلی از سوی دولت، مجلس شورای اسلامی، قوه قضاییه و دیگر نهادهای مرتبط دارد تا به دنبال آن رونق و بالندگی اقتصادی در کشور شکل گیرد. بر اساس آنچه در این گزارش به آن اشاره شده با اتصال بانک‌های کشور به سوئیفت اگرچه هزینه‌های نقل و انتقال پول توسط خودروسازان، قطعه‌سازان و واردکنندگان به شدت کاهش پیدا می‌کند اما مصرف‌کنندگان نباید انتظار داشته باشند قیمت خودرو یکباره ارزان شود زیرا علاوه بر سوئیفت، عوامل تاثیرگذار دیگری قیمت خودرو را بالا برده‌اند که سوئیفت به تنهایی نمی‌تواند از قیمت خودرو بکاهد.

منبع: صمت