خبر عزل رحمانی در حالی منتشر شد که وی در جلسه اسحاق جهانگیری ؛ معاون اول رئیس‌جمهور با عنوان فعال کردن فعالیت‌های اقتصادی در کشورهای همسایه حضور داشت که این نوع برکناری رحمانی شاید تا حدودی شبیه به برکناری «متکی» از مسئولیت وزارت خارجه در دولت دهم باشد. گمانه‌زنی‌های زیادی برای برکناری مطرح شد که ازجمله آنها، برکناری وزیر به دلیل بحران قیمت‌ها در بازار خودرو بود. با این حال طولی نکشید که یکی از نمایندگان مجلس در صفحه شخصی خود در فضای مجازی دست به افشاگری زد و در نهایت هم پس از آن، شخص وزیر در نامه‌ای خطاب به رئیس‌جمهور؛ پشت پرده دلایل برکناری خود را افشا کرد.
به گزارش قطعات خودرو ؛ حذف رحمانی از وزارت صمت از ماه ها پیش مطرح بود؛ شنیده‌ها حکایت از آن دارد که دو عامل دلیل برکناری رحمانی بوده است. اولین دلیل که بسیاری به آن استناد کرده‌اند به آشفتگی بازار خودرو و عدم کنترل قیمت خودرو در بازار باز می‌گردد؛ دلیلی که می‌توان گفت پوششی برای دلیل اصلی است. براساس شنیده‌ها عدم همراهی وزیر صنعت، معدن و تجارت در به نتیجه رسیدن طرح تفکیک و قرار گرفتن در جبهه مخالفان تجزیه صمت، عمده عاملی است که موجب شد تا حکم برکناری رحمانی از سوی رئیس‌جمهور زده شود.
خبر عزل رحمانی در حالی منتشر شد که وی در جلسه اسحاق جهانگیری معاون اول رئیس‌جمهور باعنوان ” فعال کردن فعالیت‌های اقتصادی در کشورهای همسایه “حضور داشت و جالب‌تر اینکه در این جلسه قائم مقام او ( حسین مدرس خیابانی ) که از قضا حالا سرپرست این وزارتخانه شده نیز در این جلسه حضور داشت که این نوع برکناری رحمانی شاید تا حدودی شبیه به برکناری متکی از مسئولیت وزارت خارجه در دولت دهم است در حالی برکنار شد که در حال دیدارهای دیپلماتیک در کشور سنگال بود.
البته به نظر می‌رسد آشفتگی بازار خودرو تنها دلیل برکناری وزیر صمت نبوده؛ چراکه رئیس جمهور طی نامه‌ای از مدرس خیابانی، سرپرست این وزارتخانه خواسته که نسبت به مدیریت بازار و تأمین کالاهای اساسی، ساماندهی قیمت خودرو، رفع موانع تولید و تعمیق ساخت داخل، کمک به توسعه صادرات غیرنفتی و بهبود فضای کسب و کار اقدام کند. به بیان دیگر احتمالا رئیس جمهور از اقدامات وزارت صمت در زمینه مدیریت بازار ، توسعه تولید داخل و صادرات هم رضایت نداشته است و حالا انتظار می‌رود مدرس خیابانی این راه‌های نرفته را طی کند.
حاشیه‌های برکناری چه می‌گویند !
گویا برکناری وزیر صمت ابعاد دیگری هم دارد؛ چراکه وزیر صمت طی نامه‌ای بدون تاریخ و شماره به رئیس جمهور گفته که ۱۷ اردیبهشت ماه محمود واعظی، رئیس دفتر رئیس جمهور او را تهدید کرده در صورت رای نیاوردن طرح تشکیل وزارت بازرگانی در مجلس شورای اسلامی برکنار خواهد شد و از او خواسته شده بود که با لابی، نمایندگان خصوصا نمایندگان آذری زبان را قانع و برای این طرح رأی بگیرد ! در نهایت روز دوشنبه واعظی طی تماسی از او خواسته بود که از سمت خود استعفا دهد.
لازم به ذکر است ساعاتی پیش روابط عمومی دفتر رئیس‌جمهوری در واکنش به ادعای رضا رحمانی در خصوص دلایل برکناری‌اش تصریح کرد که “به هیچ وجه از جناب آقای رحمانی خواسته نشده از لایحه دولت حمایت کنند، بلکه تاکید شده از فعالیت‌ها و رایزنی‌های فشرده سه نفر از نزدیکان‌شان-که در صورت لزوم نام آنها اعلام خواهد شد- در مجلس و رسانه‌ها علیه لایحه دولت، ممانعت بعمل آورند؛ همچنین از طرف رئیس‌جمهور به ایشان گوشزد شد که تداوم این روند تخلف است و قطعا با این تخلف برخورد خواهد شد”.
رحمانی طی دو روز گذشته فعالیت‌های زیادی برای مقابله با مافیای خودرو انجام داد و در دستوری ۲۴ ساعته به خودروسازان اعلام کرده بود که باید وضعیت بازار را ساماندهی کنند. در همین رابطه روز قبل برکناری ، جلسه‌ای هم با رئیس قوه قضائیه داشت و در آن جلسه حجت الاسلام رئیسی از اقدامات وزیر برای مقابله با گرانی و نابسامانی خودرو در کشور تقدیر کرد و برخی گزارش دادن رحمانی بدون هماهنگی با روحانی، چنین ملاقاتی را داشته که موجب عصبانیت روحانی شده است.
امیرآبادی فراهانی ، عضو هیئت رئیسه مجلس درباره ماجرای برکناری رحمانی از وزارت صمت گفت: ” مردم عزیز بدانند آقای روحانی به خاطر مشکلات شما و یا قیمت خودرو آقای رحمانی وزیر صنعت را برکنار نکرد! چهارشنبه به رضا رحمانی ابلاغ شد اگر مجلس شورای اسلامی به وزارت بازرگانی (بخوانید وزارت واردات و رانت خواری) رأی ندهد، باید استعفا دهید، وزیر هم استعفا را نپذیرفته است و برکنار شد. علی برکت الله. “
نقاط مثبت و منفی عملکرد رحمانی
بررسی عملکرد رحمانی نشان می دهد از سال گذشته تاکنون نه تنها بهبودی در امور تولید و تجارت رخ نداده است، بلکه این وضعیت نیز در برخی کالاها شرایط بدتری هم پیدا کرده است که طبق پیش بینی های برخی از فعالان بخش خصوصی نسبت به انتصاب او در وزارت خانه مهم اقتصادی اظهار نگرانی می کردند. چرا که عده ای از فعالان بازار و بخش خصوصی رضا رحمانی را مرد روزهای عمل نمی دانستند و معتقد بودند که او هم مدت زیادی در این وزارتخانه نخواهد ماند و طاقت رضا رحمانی به دلیل حجم زیاد کار به سر خواهد آمد.
اما دلیل برکناری رحمانی هرچه باشد، این وزارتخانه در نزدیک به همین دو سال کم چالش نداشته و انتقادات فراوانی هم از سوی فعالان اقتصادی و دیگر ذی‌‌نفعان در بخش‌های مختلف نسبت به عملکرد وزارت صمت مطرح بوده است که در نتیجه باعث شد حسن روحانی برای نخستین‌بار در دوران ریاست‌جمهوری‌اش حکمی را زد که بی‌سابقه بود ، حکم به برکناری «رضا رحمانی» وزیر صمت؛ اولین عزل در دولت روحانی.
البته رحمانی نقاط مثبتی هم در عملکرد خود داشته است که دو بار از سوی مقام معظم رهبری مورد تقدیر قرار گرفته است. در این میان داخلی سازی یکی از پروژه‌های مهمی بود که از سوی وزارت صنعت پیگیری شد و در نهایت منجر به عقد قرارداد حدود ۱.۵ میلیارد دلاری با تولیدکنندگان داخلی بود که آن دسته از قطعاتی را که از خارج وارد می‌شد و توانایی تولید داخلی دارند را به تولیدکنندگان داخلی بسپارد همچنین بارها و بارها وزارت صنعت به دلیل مشکلاتی که در حوزه بازار فولاد و چالش‌های مرتبط با قیمت‌گذاری آن وجود داشت، در تیررس انتقادات قرار گرفت، اگرچه برخی‌ها هم وضع عوارض صادراتی بر روی برخی محصولات معدنی را نیز به باد انتقاد گرفتند.
ناگفته نماند که وزارت صمت از دوره اول دولت روحانی تاکنون سه وزیر از جمله «محمد رضا نعمت‌زاده، محمد شریعتمداری و محمد رضا رحمانی» را به خود دیده است.
