از انتخابات سالم که حرف میزنیم، از چه حرف میزنیم؟
تقلیل دادن انتخابات سالم به شمارش دقیق آرا، تعریفی سادهانگارانه است. اگرچه سلامت مجریان و ناظران بر انتخابات و در نتیجه به حداقل رساندن امکان تقلب در شمارش آرا، امری است شایان توجه، اما به تنهایی ضامن سلامت انتخابات نخواهد بود و لازم است تمامی فرآیند انتخابات که مدتها پیش از برگزاری، آغاز خواهد شد از فیلتر صداقت و سلامت، عبور داده شود. برای شفاف شدن این موضوع، به مهندسی انتخابات اشاره خواهیم کرد اما پیش از آن، اضافه میکنیم که هدف از این جستار، پاسخ به سوالاتی است که با برگزاری هر انتخاباتی، بارها پرسیده میشوند:
چرا باید رای بدهم؟
چه کسی اصلح است و چه ضمانتی برای برگزیده شدن افراد شایسته وجود دارد؟
مهندسی انتخابات سدی بر سر راه تحقق ارادهی مردم
از موانع و مشکلات بر سر راه اعتماد عمومی در مورد سلامت انتخابات که بگذریم، انتخابات در ذات خود، راهی ایمن برای تحقق ارادهی مردم است. هر چیزی که مانع تحقق این ارادهی جمعی شود به هدف انتخابات و سلامت آن خدشه وارد میکند و مردم را دلسرد میکند. متاسفانه همواره عدهای هستند که از پوستین انتخابات کلاهی برای خود میبافند و با ژستهای دانای کل، مصلح و دلسوز،انتخابات را گاهی بااضافه کردن داوطلبان اصطلاحا مشقی و گاهی هم با هشدارهایی در راستای تخریب نامزدی دیگراز مسیر صداقت منحرف میکنند.روشهای مهندسی انتخابات فراوان و پیچیدهاند و مدتها قبل از انتخابات آغاز میشوند. اما باطلالسحر همه این ترفندها چیست؟
غیر ازحضور حداکثری مردم؟!
همه مردم با هم اشتباه نمی کنند
در انتخابات صنفی که به طور مشخص، موضوع بحث ما است، شرکت کنندگان نسبت به نامزدها، شناخت نسبی دارند یا دستکم امکان تحقیق برایشان فراهم است. این موضوع کمک میکند مردم تحت تاثیر بمبباران ذهنی قرار نگیرند و بر اساس آگاهی و تصمیم خود، انتخاب کنند. با این اوصاف برای حصول بهترین نتیجه که همان تحقق ارادهی مردم است، بر بزرگان و دلسوزان صنف واجب است که از همهی افراد صنف بخواهند که در انتخابات شرکت کنند و تنها از این مسیر است که نتیجه هر چه باشد، مقبول خواهد بود.درانتخابات با حضور حداکثری رای دهندگان (بیش از ۷۵ درصد واجدین شرایط) مسلما بهترین نتیجه حاصل خواهد شد.
انتخابات آگاهانه، یک عبارت شعاری و نخنما نیست
انتخابات فرصت انتخاب شدن و انتخاب کردن است. انتخابات و پذیرش نتیجهی آن تجربهی ارزشمندیاست که در بلند مدت جامعه را آگاه و فعال میسازد و چارهساز بسیاری از مشکلات و مسائل جامعه است. در راستای تحقق این هدف هرکس خود را داوطلب عضویت در هیئت مدیره کرده است باید روشن به سوالات زیر پاسخ دهد:
-دلیلش از داوطلب شدن در این دوره انتخابات چیست؟
-چه اهدافی را پیگیری می کند؟
-تواناییها، دانشها و مهارتهایش چیست؟
-چه مواضع، دیدگاهها، گرایشها و روشهایی را پی میگیرد؟
به عبارت دیگر برای هر داوطلبی ضروری است که بااحترام و صداقت برخورد کند. رای دهندگان را موکلین خود بداند و برای گرفتن رای اعتماد از ایشان تلاش کند.
هویت فردی در خدمت اعتبار جمعی
به صراحت در قانون آمده است که تصمیمات دراتحادیه و پس ازآن اداره اتحادیه توسط جمع انجام میشود. یعنی تکتک اعضای منتخب هیئت مدیره مهم هستند و قرار است عضو یک تیم باشند. هر یک از ایشان باید بتواند بنا بر تخصص خاصش، مسئولیتی ویژه را بپذیرد و از قدرت تحلیل و تصمیمگیری برخوردار باشد. اینجاست که انتظار میرود هر فرد از اعضای منتخب هیئت مدیره سابقه و ویژگیهای قابل توجهای داشته ودرعین حال توان و روحیهی همکاری با جمعی که همگی منتخبان مردم هستند را داشته باشد. لازم است به مسائل، شخصی و جناحی فکر نکنند و منافع جمعی، اولویتشان باشد تا چنانچه همگروهی مورد نظرشان رای نیاورد با دیگر منتخبان همراه شوند.
همراهی، تجمیع همدلی و همکاری
احساسات، سلایق و علایق مشترک، موجب همدلی میشوند. با پیروی از یک قاعده، دستورالعمل و قانونمشترک، همکاری روی میدهد. اما آنجا که این دو به هم پیوند میخورند، همراهی صورت میگیرد که در واقع عمیقترین، پربارترین و ماندگارترین نوع همکاری است. اگر اعضای هیئت مدیره منتخب، افرادی خودساخته و برخوردار از شخصیت توسعه پذیر باشند، به سرعت به همراهانی بدل خواهند شد که راه خدمت به صنف را انتخاب میکنند و بدون از بین بردن فرصتها یا اتلاف انرژی درکشمکشهای درونسازمانی، کارهای اساسی و دارای اولویت را پیگیری خواهند کرد.
آزمونی برای کشف خواست مردم
انتخابات آزمونی است که به ما میگوید مردم چه میخواهند. اما مشروط براینکه نامزدها ازدیوار اعتماد مردم بالا نروند و در تبلیغات خوداطلاعات وبرنامه بدهند. شعارهای انتخاباتی باید خلاصه ای از ارزشها،آرمانها، جهتگیریها و برنامههای منتخبان باشند نه عباراتی برای انحراف ذهنی مردم. تخریب دیگران و امثال آن کمکی نمیکند. مردم برنامه، راهحل و رهیافت میخواهند، اگر کلی گویی و مردم فریبی کنیم ممکن است رای بیاوریم اما چیز مهمتری که اعتماد مردم و اعتبار خودمان است را از دست میدهیم.
صنف و اتحادیه، دور یک سفره
ظاهرا صنف و اتحادیه یکی هستند. اما در حقیقت صنف مجموعه بزرگی از یک قشراجتماعی است که صرف نظر ازعضویت دراتحادیه، داشتن یا نداشتن حق رای یا حتی مغازه دار بودن یا نبودن، همراهان اتحادیه هستند و همگی بر سر سفره مشترکی نشستهاند. عملکرد افراد فعال در صنف در هر سطحی، مستقیما روی شرایط کاری اعضای اتحادیه تاثیر دارد.
هیئت مدیره شایسته میتواند تمامی صنف را ببیند و با خود همراه کند. حتی ایشان را به عضویت رسمی یا غیررسمی اتحادیه درآورد و رفتارشغلی آنان را مدیریت کند. چراکه دربسیاری از موارد این افراد حاشیهای صنف هستند که عملکردشان به پای اعضای اتحادیه نوشته میشود و در مواردی اتحادیه مورد بازخواست نیز قرار میگیرد. از طرفی این ارتباط و همراه شدن، برای افراد حاشیه صنف نقطهی امیدواری است چرا که میتواند ضامن هویت و امنیت شغلی آنان باشد.
و اما امانتداری مجریان انتخابات
رأی اعضاءامانتی است نزد مجریان انتخابات و انتظار میرود برای حفظ و صیانت آن بیشترین تلاش را داشته باشند تا کوچکترین تخلفی صورت نگیرد. بخش دیگر کار مجریان انتخابات ، نظارت است ، که علاوه بر بررسی صلاحیت نامزدها، باید بر حسن اجرای فرآیند انتخابات نیز توجه لازم را داشته باشند.
رعایت حقالناس همان رعایت قانون است تا نخست، همه کسانی که مطابق با قانون شرایط لازم برای ورود به میدان رقابت انتخاباتی را دارند، بتوانند وارد این کارزار شوند و صلاحیت کسی به ناحق رد نشود. و سپس در فرآیند تبلیغات انتخابی تخلف و فسادی روی ندهد. مجری انتخابات سازمان صمت است که خوشبختانه با توجه به عملکردشان و از سوی دیگر نظارتی که اتحادیه و اعضاء و نامزدها میتوانند داشته باشند؛ سلامت انتخابات تا حد زیادی تضمین میشود.
داوطلبان و حامیان: صحنهگردانان اصلی
صحنهگردان اصلی رقابتهای انتخاباتی، نامزدها و حامیان ایشان هستند که مهمترین مسئولیت را درحفظ سلامت انتخابات برعهده دارند. نامزدها و حامیان باید منافع صنفی را مقدم برهر منفعت دیگری قرار دهند و متناسب با منافع جمعی رفتار کنند.یکی از مواردی که نامزدها در حین معرفی خود و برنامههایشان باید به آن توجه داشته باشند قابل اجرا بودن از نظر قوانین و مقررات صنفی است. نامزدی درانتخابات موفق است که برنامه خود را با کار کارشناسی تدوین کند و راهکارهای اجرایی آن را نیز ارائه نماید و از کلیگویی پرهیز کند.
شرکتکنندگان، نقش اول انتخابات
مهمترین رکن هر انتخاباتی رای دهندگان هستند.کسانی که که باید خواست و اراده جمعی ایشان از صندوق آراء بیرون آید و در غیر اینصورت، انتخابات مبتذل خواهد بود. چنانچه نسبت رای دهندگان به کل حائزین صلاحیت رای دادن بیش از ۷۵درصدباشد مردم سالاری در بهترین شکل اتفاق افتاده است. در چنین شرایطی نتیجه انتخابات نیز هرچه باشد مطلوب خواهد بود و منتخبان نمایندگان واقعی محسوب میشوند. هرچه ازاین تراز پائینتر بیائیم بدیهی است که انتخابات ضعیفتر وکم اثرتر خواهد شد. انتخابات صنفی انتخاباتی در فضای تخصصی و اختصاصی است و به همین علت واجدین حق رای میتوانند با خواندن و شنیدن سخنان نامزدها، بررسی سوابق ایشان و تحلیل برنامهها و مواضعشان انتخابی از سرآگاهیداشتهباشند. بیاهمیت شمردن انتخابات هیئت مدیره صنف نمیتواند کمکی به رفع مشکلات صنف کند اما انتخابات جدی وحداکثری حتما مسیر توسعه و بهبود فضای کسبوکار را هموارترخواهدکرد. گرچه انتظار ما بیش از این است و باور داریم هیئت مدیره حرفهای میتواند حقوققانونی و مصرح اعضای اتحادیه را مطالبه کند و مشکلات صنف را تا دستیابی به نتیجه نهایی پیگیری کند.